De ondernemer moet voor het bedrijf een rechtsvorm kiezen. De rechtsvormen die kunnen worden gekozen zijn; een eenmanszaak, vennootschap onder firma (vof), commanditaire vennootschap (cv), maatschap, besloten vennootschap (bv), naamloze vennootschap (nv), vereniging, coöperatie en onderlinge waarborgmaatschappij en een stichting.
Eenmanszaak
Een eenmanszaak is snel en eenvoudig op te richten. Een eenmanszaak hoeft alleen maar bij het Handelsregister van de KvK worden ingeschreven. Er kan maximaal één eenmanszaak worden opgericht. Een eenmanszaak heeft meer belastingvoordeel van bijvoorbeeld een bv. Bij een eenmanszaak is de ondernemer met zijn privévermogen aansprakelijk voor schulden. Bij een eenmanszaak kan personeel worden aangenomen. Een minimaal startkapitaal is bij de oprichting van een eenmanszaak niet nodig.
Vennootschap onder firma
Een vennootschap onder firma kan worden begonnen samen met andere ondernemers. Alle vennoten moet geld, goederen of arbeid in het bedrijf brengen. Een minimaal kapitaal is bij de oprichting van een vof niet nodig. Als vennoten zijn persoonlijk aanspraken voor de schulden van de vof. De vof moeten worden ingeschreven worden in het Handelsregister van de KvK. Bij de oprichting van een vof is het handig om een vennootschapscontract op te stellen met afspraken. Dit kan worden vastgelegd bij een notaris.
Commanditaire vennootschap
Een Commanditaire vennootschap is een bijzondere vorm van een vof. Daarbij bestaan er twee soorten vennoten: de beherende en de stille vennoten. De beherende vennoten hebben de dagelijkse leiding over het bedrijf en de stille vennoten zijn allen financieel betrokken. Ook moet een cv worden ingeschreven bij het Handelsregister van KvK. Bij een cv zijn alleen de beherende vennoten met hun privé vermogen aansprakelijk.
Maatschap
In een maatschap beoefenen partners van hetzelfde beroep (zoals tandarts, advocaat, ect.) als zelfstandig ondernemers onder een gemeenschappelijke naam.
Elke partner brengt arbeid, geld of goederen in. De maatschap is gericht om financieel voordeel voor de partners. De partners zijn met hun privé vermogen aansprakelijk voor de schulden van de maatschap. De maatschap moet ook worden ingeschreven bij het Handelsregister van de KvK.
Besloten vennootschap
Een bv kan alleen of door meerdere ondernemers worden opgericht. De vennootschap kan worden verdeeld in aandelen. De ondernemer(s) hebben een notariële akte nodig waarin de statuten staan. De notaris controleert de juridische kant en verzorgt de inschrijven bij het Handelsregister van de KvK. Er moet minimaal €0,01 op de bv staan. Bij een bv is de ondernemer niet persoonlijk aansprakelijk voor de schulden, maar alleen met de bv aansprakelijk.
Naamloze vennootschap
Een naamloze vennootschap is het kapitaal verdeeld in aandelen, maar bij een nv zijn de aandelen overdraagbaar. Dit is niet het geval bij een bv. Ook bij een nv moet een notariële akte worden opgesteld. Bij een nv moet het startkapitaal hebben van minimaal €45.000. Bij een nv is de ondernemer niet persoonlijk aansprakelijk voor schulden.
Vereniging
Een vereniging kan worden opgericht door iemand met een wens of doel die met anderen wil samenwerken om dit te bereiken. Een vereniging heeft minimaal 2 leden nodig. Er zijn twee soorten verenigingen: vereniging met volledige rechtsbevoegdheid en een vereniging met beperkte rechtsbevoegdheid.
Stichting
Een stichting kan worden opgericht op een bepaald doel sociaal of ideëel te realiseren. Een stichting moet worden op gericht met een notariële akte. De stichting moet worden ingeschreven worden bij het Handelsregister van de KvK. Een stichting heeft een bestuur, maar geen leden. De winst van de stichting moet worden besteedt aan het doel.
Coöperatie
Een coöperatie is een speciale vereniging die overeenkomsten aangaat en kan profiteren van de voordelen van de coöperatie. Dit kan bijvoorbeeld een bedrijf coöperatie zijn. De aansprakelijkheid hangt af van hoe het is vastgelegd.